དཔྱད་རྩོམ།

རྒྱལ་པོ་ཁྲི་དར་མས་བསྟན་པ་བསྣུབས་ཞེས་བཤད་པའི་རྒྱལ་རབས་དང་ཆོས་འབྱུང་རྣམས་ཀྱི་ཁུངས་རྙིང་ཤོས་ནི“སྦ་བཞེད”ཡིན་ལ། དེ་ཡང《སྦ་བཞེད་ཞབས་བཏགས་མ》ཞེས་པ་ལས་འབྱུང་། ཞབས་བཏགས་མ་ཞེས་པ་འདི་དུས་རབས་བཅུ་གཅིག་པའི་མཇུག་ཏུ་བྲིས་པ་ཞིག་ཡིན་པ་ནི་དེའི་ནང་ལྷ་བླ་མ་ཡེ་ཤེས་འོད་དང་། ལྷ་བཙུན་བྱང་ཆུབ་འོད། ལོ་ཙཱ་བ་རིན་ཆེན་བཟང་པོ་གསུམ་གྱི་མིང་བྱུང་བ་མ་ཟད་དུས་འཁོར་གྱི་རྩིས་ཞེས་པའི་མིང་ཚིག་འབྱུང་བ་ལས་ཤེས་ཐུབ། དེར་བརྟེན་ལོ དེ་ལས་མང་་་

དགེ་རྒན་ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་འདིའི་གོ་དོན་སུས་ཀྱང་ཤེས་ངེས། འོན་ཀྱང་ལྷ་ས་བས་དེ་བསྡུས་ནས“རྒན་ལགས”ཞེས་འབྲི་བའམ“རྒན་ག་གེ་མོ”ཞེས་འབྲི་བཞིན་པ་དང་། དེ་རིམ་བཞིན་ཨ་མདོར་ཁྱབ་ནས་དགོན་པ་དང་སློབ་གྲྭ་ཆེ་འབྲིང་ཆུང་གསུམ་ཀུན་ཏུ“རྒན་ག་གེ་མོ”ཞེས་སྤྱོད་བཞིན་འདུག །ལ་ལས“རྒན”ཞེས་པའི་སྤྱོད་སྟངས་འདིར་སོམ་ཉི་སྐྱེས་ཏེ“དགེ་ག་གེ་མོ”ཞེས་འབྲི་བཞིན་འདུག དོན་དུ“དགེ”འམ“རྒན་ག་གེ་མོ”ཞེས་སྤྱད་རུང་ངམ་ཞེ་ན་ཐོག་མར་ང་ཚོས“དགེ”འམ“རྒན”ཞེས་གོ་དོན་ལ་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། 《དག་ཡིག་གསར་བསྒྲིགས》ལས“རྒན（ དེ་ལས་མང་་་

རང་རེའི་རིག་གནས་པའི་སྡེ་ན་སྨད་འདུལ་གྱི་སྡོམ་རྒྱུན་བོན་ལ་ཐུག་མིན། བན་བོན་བར་ལ་ཡང་སྙིང་འབྲེལ་བ་ཅི་ཞིག་ཡོད་མིན། འབྲེལ་བ་འདི་དུས་དང་གནས་སྟངས་གང་འདྲའི་འོག་ནས་བྱུང་མིན་བཅས་ཀྱི་རྩ་བ་ཕར་ཕར་དེད་ན་བདེན་དཔང་རང་བཞིན་ཅན་གྱི་གཏན་ཚིགས་སུ་ལ་ཡང་གསལ་བར་མ་མཐོང་ཞིང་། མིག་སྔར་ཡ་མཚན་པ་གཅིག་ལ། ལོ་རྒྱུས། ས་གཤིས། གོམས་སྲོལ། གནས་བབ་གཞི་ནས་མི་འདྲ་བའི་ཡུལ་ཁམས་གཉིས་ནས་བྱུང་བའི་འདུལ་བ་འདི་གཉིས། ཕྱི་ཆོས་གོས་ནས་ནང་ དེ་ལས་མང་་་

དེང་སང་དྲ་ལམ་ན་མང་པོ་ཞིག་གིས་ཐ་སྙད་དེར་འགྲེལ་བཤད་འདྲ་མིན་དང་བདེ་མིན། རང་བཟོ་ཡིན་མིན་མིང་པོ་བརྗོད་བཞིན་འདུག སྤྱིར་ཐ་སྙད་དེ་བོད་ཀྱི་བཙན་པོའི་དུས་ནས་ད་བར་བེད་སྤྱོད་ཡོད་པའི་ཐ་སྙད་ཞིག་ཡིན་པ་མ་ཟད། ཡིག་ཚང་རྙིང་པ་ཁག་ན་རྒྱུན་ལྡན་གྱི་ཐ་སྙད་ཞིག་ལས་གཞན་མིན། འོན་ཀྱང་འདིར་ཐ་སྙད་དེ་ཚིག་མཛོད་དུ་བཀོད་པའི་ཁུངས་ལུང་འདྲི་མཁན་བྱུང་བས་མདོར་བསྡུས་ཤིག་དཔྱད་གཞིའི་ཚུལ་དུ་ཕུལ་བ་ལགས། བྱེ་བྲག་རྟོག་བྱེད་ལས་ “མཁས་པའམ་ དེ་ལས་མང་་་

ཐོག་མར་མཁས་པ་ཆེན་པོ་པྲ་ཏི་རིན་ཆེན་དོན་གྲུབ་དང་སི་ཏུ་པཎ་ཆེན་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱི་སུམ་ཅུ་བའི་རྩ་བ་མདོར་བསྡུས་ཙམ་ཞིག་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ང་ཚོ་ཚང་མས་ཤེས་གསལ་ལྟར་དུས་རབས་བདུན་པའི་ནང་ལོག་ཏུ་རྒྱལ་བོ་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོའི་དུས་སུ་སློབ་དཔོན་ཐོན་མི་སམ་བྷོ་ཊས་སུམ་ཅུ་བ་དང་རྟགས་ཀྱི་འཇུག་པ་གཉིས་མཛད་པ་ནས་བཟུང་། བོད་ཀྱི་མཁས་པ་དག་གིས་བསྟན་བཅོས་དེ་དག་ལ་འགྲེལ་བ་སྣ་ཚོགས་པ་ཞིག་མཛད་སོང་། དེའི་ནང་ནས་ད་ལྟ་ང་ དེ་ལས་མང་་་

ལྷ་ཞེས་པ་དེ་ཡོད་དམ་མེད། ཡེ་ཤེས་ཆོས་ལུགས་ཀྱིས། འཇིག་རྟེན་ཁམས་འདི་ལ་གནམ་བདག་ཅིག་ཡོད་པ་འདི་གཅིག་པུ་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་གཙོ་བདག་ཅིག་ཡིན་པ་ཡིད་ཆེས་པ་ལས་གཞན་ཚང་མ་ལྷ་རྫུན་མ་ཡིན། འོན་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་པས་ཡེ་ཤུ་དང་གནམ་བདག་ཁོ་ན་ལ་དད་པ་བྱེད་པ་ལས་གཞན་སུ་ལའང་བྱེད་མི་ཆོག རྒྱུ་མཚན་ནི་ཡེ་ཤུ་དང་གནམ་བདག་ནི་ལོག་ལམ་འགོག་ཐུབ་པའི་ལྷ་ཡིན་པས་སོ། ། སངས་རྒྱས་ཆོས་ལུགས་ཀྱིས། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་འདྲ་མཉམ་དང་ དེ་ལས་མང་་་

རྒྱ་གར་གྱི་མུ་འབྲེལ་བརྙན་འཕྲིན་ཟློས་གར«སངས་རྒྱས»ཞེས་པ་འདི་ནི། སྟོན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྐུ་ཚེའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ་ཞིག་སྟེ། དེ་ཡང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལྟར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ལུགས་སུ་མ་བརྗོད་པར་རང་ཅག་སྐྱེ་བོ་ཐ་མལ་བའི་ངོར་ཇི་ལྟར་སྣང་བའི་བྱུང་རབས་ལ་གཞིར་བཟུང་ནས་བཟོས་པ་ཞིག་རེད། འདིའི་འཁྲབ་གཞུང་འབྲི་སྐབས། བརྙན་འཕྲིན་ཟློས་གར་གསར་བཟོའི་དགོས་མཁོ་ལ་དམིགས་ཏེ། མཛད་རྣམ་གྱི་ཆ་ཤས་རྣམས་སུ་འཕྲི་སྣོན་ཅུང་ཟད་བགྱིས་ཡོད་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཀྱང་། དེ་ལས་མང་་་

༄༅། །སྐྱབས་འགྲོ་ཞིབ་ཏུ་བཤད་ན། རྒྱུ་ཡུལ་ཚུལ་དང་ཕན་ཡོན་དང༌། །བསླབ་བྱ་རྣམ་པ་ལྔ་ཡིས་བསྡུས། །ཞེས་པ་ལྟར་ལས། དང་པོ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་འཇིགས་པ་དང༌། དད་པ་དང༌། སྙིང་རྗེ་གསུམ་ལས། འཇིགས་པས་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་ནི། རང་ངམ་གཞན་སྲིད་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་འཇིགས་ནས་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་སྟེ། སྤྱོད་འཇུག་ལས། སྔོན་ཆད་ཁྱེད་ཀྱི་བཀའ་ལས་འདས། །ད་ནི་འཇིགས་པ་ཆེར་མཐོང་ནས། །ཁྱེད་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི་ལགས་ཀྱི། །འཇིགས་པ་མྱུར་དུ་བསལ་དུ་གསོལ། །ཞེས་པ་ལྟར། བདག་གཞན་ དེ་ལས་མང་་་

དེ་ལ་འདུལ་བ་རྣམ་འབྱེད་༼སྡེ་དགེའི་བཀའ་འགྱུར་འདུལ་བ་ཆ་པ་ལྡེབ་གྲངས་139རྒྱབ་ངོས་ཕྲེང་1༽ལས། རྡུལ་ཕྲ་རབ་དྲུག་ལ་རྡུལ་ཕྲ་མོ་གཅིག་གོ །རྡུལ་ཕྲ་མོ་དྲུག་ལ་ཆུ་རྡུལ་གཅིག་གོ །ཆུ་རྡུལ་དྲུག་ལ་ལྕག་རྡུལ་གཅིག་གོ །ལྕག་རྡུལ་དྲུག་ལ་རི་བོང་གི་རྡུལ་གཅིག་གོ།རི་བོང་གི་རྡུལ་དྲུག་ལ་ལུག་རྡུལ་གཅིག་གོ །ལུག་རྡུལ་དྲུག་ལ་གླང་རྡུལ་གཅིག་གོ །གླང་རྡུལ་དྲུག་ལ་ཉི་ཟེར་གྱི་རྡུལ་གཅིག་གོ །ཉི་ཟེར་གྱི་རྡུལ་དྲུག་ལ་སྲོ་མ་གཅིག་གོ །སྲོ་མ་དྲུག་ལ་ཤིག་ དེ་ལས་མང་་་

སྤྱིར་བཏང་གི་ས་གོ་ལའི་སྟེང་དུ་འགྲོ་བ་མི་ཡི་རིགས་དེར།
ཡུལ་དང་། དུས་དང་། སྤྱི་ཚོགས་མ་འདྲ་བར་བརྟེན་ནས། སོ་སོའི་ནང་སེམས་ཁམས་རིག་པས། བསམ་མནོ་གཏོང་སྟངས་དང་། མཐར་ཐུག་གི་དམིགས་ཡུལ་འཆར་སྟངས། གནས་སྐབས་ཀྱི་ལམ་འགག་དང་ཁས་ལེན་སྟངས་མ་འདྲ་བ་མང་པོ་ཞིག་བྱུང་བ་རེད། དེ་ནས་ཕྱི་ཡུལ་གྱི་རྣམ་གྲངས་ཐ་དད་པ་ལ་བརྟེན་ནས། དམིགས་པ་དང་། འཛིན་སྟངས་སོགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཕྱེ་བའི། ལྟ་བ་དང་། གྲུབ་མཐའི་རྣམ་གྲངས་དེ་ཡང་། ཧ་ཅང་མང་པོ་ཞིག་
དེ་ལས་མང་་་

མ་འོངས་པའི་སྤྲུལ་སྐུ་རྣམས་ལ་སྐུ་ཡོན་དང་སློབ་གསོ་སྤྲོད་སྟངས་ཀྱི་འགོད་ཐེངས་སྔོན་མའི་འཕྲོ་་་་་་་་་་རྒྱ་གར་རྡོ་རྗེ་གདན་ལྟ་བུར་མཚོན་ན་ནང་པ་སངས་རྒྱས་པའི་གནས་རྩ་ཆེ་ཤོས་ཡིན་ཡང་། བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོའི་ལྷ་ཁང་དང་མཆོད་རྟེན་གྱི་འཛིན་སྐྱོང་ཆ་ཚང་མངའ་སྡེའི་ཧིན་དྷུའི་ཚོགས་པ་ཞིག་གིས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། ཧིན་དྷུའི་རིང་ལུགས་འཛིན་པས་ནང་པ་ཧིན་དྷུའི་གྲས་སུ་འཇོག་གི་ཡོད་ཀྱང་། ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ནས་ནང་པའི་སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཀྱི་རྟེན་དང་བརྟེན་པ་བཅས་གཏོར་བཤིགས་ དེ་ལས་མང་་་

དྲུག་པ། མ་འོངས་པའི་སྤྲུལ་སྐུ་རྣམས་ལ་སྐུ་ཡོན་དང་སློབ་གསོ་སྤྲོད་སྟངས་ཀྱི་འགོད་ཐེངས་སྔོན་མའི་འཕྲོ་་་་་་་་་་གཞན་ཡང་བླ་སྤྲུལ་ན་གཞོན་རྣམས་ཀྱིས་སྐུ་རྩེད་རིགས་ལ་དགའ་དྲུག་པ། མ་འོངས་པའི་སྤྲུལ་སྐུ་རྣམས་ལ་སྐུ་ཡོན་དང་སློབ་གསོ་སྤྲོད་སྟངས་ཀྱི་འགོད་ཐེངས་སྔོན་མའི་འཕྲོ་་་་་་་་་་གཞན་ཡང་བླ་སྤྲུལ་ན་གཞོན་རྣམས་ཀྱིས་སྐུ་རྩེད་རིགས་ལ་དགའ་བོ་བྱེད་པ་དང་། གློག་བརྙན་ལ་བལྟ་བ། གླུ་དབྱངས་ལེན་པ། གླུ་གཞས་ཉན་པ་སོགས་རྣམ་གཡེང་བྱེད་པ་དང་། སྤྱོད་པ་ཏོག་ཙམ་རྒོད་པོ་གནང་ དེ་ལས་མང་་་

མ་འོངས་པའི་སྤྲུལ་སྐུ་རྣམས་ལ་སྐུ་ཡོན་དང་སློབ་གསོ་སྤྲོད་སྟངས་ཀྱི་འགོད་ཐེངས་སྔོན་མའི་འཕྲོ་་་་་་་་་་
སྤྱིར་བཏང་བོད་བརྒྱུད་ནང་པ་ལས་ཀྱང་ཐེ་ལཎྜ་དང་ཤྲཱི་ལངྐ་དང་འབར་མ་ཟེར་བ་དེ་ཚོའི་ནང་པ་ཧ་ཅང་གིས་རྒྱ་ཆེ་བ་དང་གྲངས་མང་ཞིང་། ང་ཚོ་བོད་ལ་ནང་ཆོས་མ་དར་བའི་ལོ་བརྒྱ་ཕྲག་མང་པོའི་སྔོན་ནས་རྒྱ་ནག་དང་ཉི་ཧོང་དེ་ཚོ་ལ་ནང་ཆོས་དར་ཡོད་པའི་གནས་ཚུལ་དེ་ཚོ་སྤྱིར་བོད་རིགས་དང་ལྷག་པར་ཆོས་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་བླ་སྤྲུལ་རྣམ་པས་མཁྱེན་ དེ་ལས་མང་་་

སྤྱི་ལོ(1182)ཆུ་ཕོ་སྟག་གི་དཔྱིད་ཟླ་ར་བའི་ཉི་ཤུ་དྲུག་ལ་དཔལ་ས་སྐྱ་རུ་སྐུ་འཁྲུངས།
དགུང་ལོ(9)ལ་《སྒྲུབ་ཐབས་མཚོ་སྐྱེས་》གཙོས་གསང་སྔགས་ཕྲ་མོ་འགའ་ཐུགས་ལས་གསུངས།
དགུང་ལོ་(11)ལ་《ཀྱཻ་རྡོར་བརྟག་གཉིས་》དང་《སངས་རྒྱས་མཉམ་སྦྱོར་》བཤད་པར་མཛད།
དགུང་ལོ་(12)ལ་བཤད་རྒྱུད་《རྡོ་རྗེ་གུར་》དང་《སམྦུ་ཊ་》གསུངས།
དགུང་ལོ(15)ལ་《བདེ་མཆོག་སྐོར་གསུམ་》དང་《རྡོར་དབྱིངས་》སོགས་དང་ད《གསང་འདུས》དང་《རྡོ་རྗེ་གདན་བཞི་》དང་《 དེ་ལས་མང་་་

དྲུག་པ། མ་འོངས་པའི་སྤྲུལ་སྐུ་རྣམས་ལ་སྐུ་ཡོན་དང་སློབ་གསོ་སྤྲོད་སྟངས།
སློབ་གསོ་སྤྲོད་སྟངས་གཙོ་བོ་ནི་གོང་དུ་ཞུས་པ་བཞིན་རྩ་བའི་དམིགས་ཡུལ་དེ་གཞིར་བཟུང་ཞིང་གནས་དུས་དང་བསྟུན་པའི་སྒོ་ནས་ཕུལ་དགོས། དཔེར་མཚོན་ཙམ་ཞུ་ན། བླ་སྤྲུལ་གཞོན་སྐྱེས་ཚོ་ལ་ཐོག་མར་དང་པོ་ནས་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་དད་པ་དང་། ལས་འབྲས་ལ་ཡིད་ཆེས་ངེས་པར་ཅན་དུ་ཡོད་དགོས་པའི་སྐོར་གྱི་སློབ་གསོ་འབུལ་རྒྱུ་དེ་ཤིན་ཏུ་ནས་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན། ན་ཚོད་གཞོན་པའི་བླ་སྤྲུལ་ དེ་ལས་མང་་་