བཙན་པོ་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོ།
བཙན་པོ་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོའི་མཛད་འཕྲིན་གཙོ་བོ་ནི།
གཅིག བོད་ཡོངས་གཅིག་གྱུར་བྱས་པ།
གནམ་རི་སྲོང་བཙན་གྱི་སྐུ་ཚེ་སྨད་དུ་སྤུ་རྒྱལ་གདུང་རབས་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་རྨང་གཞི་བརྟན་པོ་མེད་པས་ཕྱི་ནང་གི་སྟོབས་ཤུགས་གང་མང་གི་སྟོབས་ཀྱིས་ཆག་འཇིག་གི་ཉེན་ཁ་ཚབས་ཆེན་པོར་ཐུག གནས་ཚུལ་དེ་ལྟ་བུའི་འོག སྲོང་བཙན་སྒམ་པ་དགུང་ལོ་བཅུ་གསུམ་ལ་ཁ་གཏད་མ་ཐག་པ་དེ་བློན་ཆེན་མྱང་མང་རྗེ་ཞང་སྣང་དང་། མགར་མང་ཞང་སུམ་སྣང་། ཁྱུང་པོ་སྤུང་སད་ཟུ་ཙེ། དབས་དབྱི་ཚབ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཞབས་ནས་བཏེགས་ཏེ་བཙན་པོའི་ཁྲི་ལ་མངའ་གསོལ། དེ་ནས་དང་ཐོག་ཡབ་གནམ་རི་སྲོང་བཙན་ལ་དུག་དྲངས་ནས་སྲིད་འགྱུར་གྱི་གཡོ་ཇུས་འགོད་མཁན་དེ་དག་རེ་རེ་ཚར་བཅད། བྱང་ཤར་དུ་ཡོད་པའི་སུམ་པའི་རྒྱལ་ཁམས་དམག་རྒྱག་མ་དགོས་པར་ཆབ་འོག་ཏུ་བཅུག བྱང་ངོས་ཀྱི་རྒྱ་དང་འ་ཞས་དཔྱ་ཁྲལ་འཇལ། དམར་པོ་རིའི་ཐོག་ཏུ་ཕོ་བྲང་མཐོ་ཞིང་བཙན་པ་ཞིག་བཞེངས་ཏེ་བོད་ཡོངས་ལ་དབང་བསྒྱུར་པའི་མདུན་ས་ཆེན་པོ་འཛུགས་པར་མཛད། དེ་མིན་བོད་ཀྱི་ནུབ་ཕྱོགས（སྟོད་མངའ་རིས）དང་བྱང་ངོས་ཀྱི་འབྲོག་ཐང་ཆེན་པོ་ནི་སྐབས་དེར་ཞང་ཞུང་གི་རྒྱལ་ཁམས་ཡིན་ཞིང་དེ་ཡང་སྐུ་མཆེད་སད་མ་དཀར་བྱ་བ་དེ་ཞང་ཞུང་གི་རྒྱལ་པོ་ལིག་མི་རྒྱའི་བཙུན་མོར་གནང་ཞིང་རིམ་བཞིན་ཆབ་འོག་ཏུ་བསྡུས། དུས་མཚུངས་སུ་ཤར་ལྷོའི་མཚམས་ཀྱི་འཇང་ཡུལ་ཡང་ཆབ་འོག་ཏུ་བཙུད་པ་བཅས་མདོར་ན་བོད་ཡོངས་གཅིག་གྱུར་བྱས་ནས་བཙན་པོའི་མངའ་ཁོངས་ཀྱི་རྒྱ་ཁྱོན་ཇེ་ཆེར་སྤེལ།
གཉིས། བོད་དུ་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་དང་། ཁྲིམས་སྲོལ་གཏན་ལ་ཕབ་པ།
སྲོང་བཙན་སྒམ་པོས་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ཕྲན་དང་ཚོ་བ་རྣམས་ཡོངས་རྫོགས་དབང་དུ་བསྡུས་ཏེ་བོད་ཡོངས་ལ་གཅིག་གྱུར་གྱི་སྲིད་དབང་བཙུགས་པ་དེ་སྲ་བརྟན་ཡོང་བ་དང་། སྟོབས་དང་ལྡན་པ་། སྤྱི་ཚོགས་བདེ་འཇགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཞིང་འབྲོག་ཐོན་སྐྱེད་གོང་འཕེལ་ཡོང་བ། མཐའ་མཚམས་བརྟན་སྲུང་བཅས་ཀྱི་ཆེད་དུ་བོད་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་དང་། ཁྲིམས་སྲོལ་ཐོག་མར་འཛུགས་གནང་མཛད་པ་རེད། དེའི་སྤྱི་མིང་ལ་བོད་ཀྱི་ཁོད་སུམ་ཅུ་སོ་དྲུག་དུ་གྲགས། ཁོད་སུམ་ཅུ་སོ་དྲུག་བྱ་བ་ནི་དྲུག་ཚན་དྲུག་སྟེ། དང་པོ་བཀའ་ཡི་ཁྲིམས་ཡིག་ཆེན་པོ་དྲུག གཉིས་པ་བཀའ་གྲོས་ཆེན་པོ་དྲུག གསུམ་པ་ཡིག་ཚང་དྲུག བཞི་བ་ཕྱག་རྒྱ་དྲུག ལྔ་བ་རྐྱེན་དྲུག དྲུག་པ་དཔའ་མཚན་བཅས་སོ།། དང་པོ། བཀའ་ཡི་ཁྲིམས་ཡིག་ཆེན་པོ་དྲུག་ཏུ་སྲིད་འཛིན་ས་ཁུལ་ཁག་གི་དབྱེ་མཚམས་དང་། སྲིད་འཛིན་དང་དམག་དོན་གྱི་སྒྲིག་གཞི། བློན་པོ་སོགས་དཔོན་རིགས་ཀྱི་གོ་གནས་དང་ལས་འགན། ཞིང་འབྲོག་གི་དབང་རིས། མིའི་སྤྱོད་བཟང་། འཇལ་ཤོར་འདེགས་གསུམ་གྱི་ཚད་གཞི། རྗེ་བློན་གྱི་བླང་དོར་རིམ་པ་སོགས་ཁྲིམས་ལ་གཏོགས་པ་དང་། མིའི་སྤྱོད་བཟང་ལ་གཏོགས་ལ་གནད་དོན་ཧ་ཅང་མང་པོ་ཚུད་ཡོད་ལ། དེའང་ཁྲི་རྩེ་འབུམ་བཞེར་གྱི་ཁྲིམས། འབུམ་གསེར་ཐོག་ཤ་བ་ཅན་གྱི་ཁྲིམས། རྒྱལ་ཁམས་དཔེར་ཀྱི་ཁྲིམས། མདོ་ལོན་ཞུ་བཅད་ཀྱི་ཁྲིམས། དབང་ཆེན་བཅད་ཀྱི་ཁྲིམས། ཁབ་སོ་ནང་པའི་ཁྲིམས་བཅས་སོ།། གཉིས་པ། བཀའ་གྲོས་ཆེན་པོ་དྲུག་ཅེས་པ་ནི། རྒྱལ་སྲིད་སྐྱོང་ཐབས་ཀྱི་སྒྲིག་སྲོལ་ཆེ་བ་འགའ་ཞིག་གཏན་ལ་ཕབ་པའི་སྐོར་ཡིན་ཏེ། ༡.རྗེའི་སྐུ་འཚོ་ཞིང་ཞོ་ཤ་སླར་དབུལ། ༢.རྒོད་ཀྱི་གཉའ་མནན་ཞིང་། ཡང་ཁེང་གི་རྒྱབ་བརྟེན་པ། ༣.ཁེང་རྒོད་དུ་མིང་བཏང་ཞིང་། མོ་བཙུན་བཀའ་ལ་མི་གདགས། ༤.སོ་མཚམས་སྲུང་ཞིང་། འབངས་ཀྱི་ཚལ་ཞིང་རྟ་དཀྱིས་ཀྱིས་མི་གཅོད་པ། ༥.དགྲ་བཏུལ་ཞིང་། འབངས་བསྐྱངས། ༦.དགེ་བཅུ་སྒྲུབ་ཅིང་། མི་དགེ་བཅུ་སྤོང་པ་བཅས་སོ།། གསུམ་པ། ཡིག་ཚང་དྲུག་ཅེས་པ་ནི། རྒྱལ་པོའི་བློན་ཆེན་དང་། དེ་བཞིན་བྱས་པ་ཅན་གྱི་མི་སྣ་གཟེངས་སུ་བསྟོད་པའི་ཆེད་དུ་ཡིག་ཚང་གི་ཐོབ་ཐང་མི་འདྲ་བ་བསྩལ་རྒྱུ་དེ་ནི་སྐབས་དེའི་བློན་པོའི་རིམ་པའམ་ཐོབ་ཐང་ཆེ་ཆུང་མཚོན་བྱེད་ཅིག་ཡིན་ལ། བློན་འབངས་ལ་སྐུལ་མ་གནང་བའི་ཐབས་མཚོན་བྱེད་ཅིག་ཀྱང་ཡིན། དེ་ཡང་རབ་ལ་གཡུ་ཡིག་དང་གསེར་ཡིག འབྲིང་ལ་དངུལ་ཡིག་དང་ཕྲ་མེན་གྱི་ཡི་གེ ཐ་མ་ཟངས་ཡིག་དང་ལྕགས་ཀྱི་ཡི་གེ་བཅས་ཡོད་ཅིང་། དེ་རེ་རེ་ལའང་ཆེ་ཆུང་གཉིས་རེ་ཕྱེ་བ་བཅུ་གཉིས་ཀྱང་ཡོད་དོ།། ཡིག་ཚང་དེ་དག་རིམ་པ་བཞིན་དགུང་བློན་ཆེན་པོ་ལ་གཡུ་ཡིག་ཆེན་པོ།
གསུམ། ད་ལྟའི་བོད་ཡིག་གསར་གཏོད་མཛད་པ།
ཡི་གེ་ནི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་རྣམ་པ་དང་དུས་རིམ་གང་དུའང་མེད་མི་རུང་བ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། ནང་སྒོས་སུ་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོའི་སྐབས་བཙན་པོའི་རྒྱལ་རབས་ཀྱི་སྟོབས་ཤུགས་རིམ་གྱིས་ཇེ་ཆེར་ཕྱིན་པས་མཐའ་བཞིའི་རྒྱལ་ཁབ་ཚོས་ཀྱང་ཕོ་ཉ་མངགས་ཏེ་འཚམས་ཞུ་དང་འབུལ་སྐྱེས་སོགས་སོ་སོའི་ཡུལ་གྱི་ཡི་གེར་བྲིས་ནས་བསྐུར་བ་ལ། དུས་དེར་བོད་རང་ལ་ཡི་གེ་མེད་པས་སྐྱེས་ལན་དང་འཕྲིན་ལན་བསྐུར་བར་རྒྱལ་ཁམས་དེ་དག་གི་ཡི་གེ་འབྲི་བའམ། ཡང་ན་ངག་འཕྲིན་ཙམ་ལས་བསྐུར་མ་ཐུབ་པས་བཙན་པོའི་དགོངས་པར་བོད་རང་གི་སྐད་དང་མཐུན་པའི་ཡི་གེ་ཞིག་གསར་སྐྲུན་མ་བྱས་ཐབས་མེད་འདུག་འཆར་ནས། བློན་པོའི་བུ་རིག་པ་རྣོ་པ་བཅུ་དྲུག་ལ་གསེར་གྱི་རྫོངས་བ་དང་བཅས་རྒྱ་གར་དུ་ཡི་གེ་སློབ་ཏུ་བཏང་མོད། ལ་ལ་ལམ་བགྲོད་དཀའ་བ་ལ་འཇིགས་ནས་འགྲོ་མ་ནུས། ལ་ལ་རྒྱ་གར་དུ་སླེབས་ཀྱང་ཚད་པས་ཤི། ལ་ལ་རྒྱ་སྐད་མ་ཤེས་པར་ཕྱིར་ལོག དེ་ནས་རྒྱལ་པོས་ཐོན་མི་རྒྱ་གར་ཏུ་མངགས། ཐོན་མིས་རྒྱ་གར་ནས་བྲམ་ཟེ་ལི་བྱིན་དང་། སློབ་དཔོན་ལྷ་རིག་པའི་སེང་གེ་སོགས་མཁས་པ་མང་དུ་བསྟེན་ནས་མཁས་པའི་རྩེ་མོར་སོན་པར་གྲགས། དེ་ནས་ཕྱིར་བོད་དུ་སླེབས་ནས་བོད་ཡིག་གསར་གཏོད་མཛད་ཅིང་དེའི་སྐོར་ལ་བཞེད་ཚུལ་སྣ་ཚོགས་ཡོད་ཀྱང་འདིར་ཞིབ་ཏུ་མ་བཀོད་དོ།
བཞི། བཙུན་མོ་ཆེ་ཆུང་ཁབ་ཏུ་བཞེས་པའི་སྐོར།
སྲོང་བཙན་མཆོག་གིས་སྔ་རྗེས་སུ་མོང་བཟའ་ཁྲི་ལྕམ་དང་། ཞང་ཞུང་བཟའ་ལི་ཐིག་སྨན། མི་ཉག་རུ་ཡོང་བཟའ་རྒྱལ་མོ་བཙུན་བཅས་རིགས་མཐུན་གྱི་བཙུན་མོ་གསུམ་ཁབ་ཏུ་བཞེས། དེ་ནས་བཙན་པོས་བོད་ཡུལ་འདིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་དར་ཞིང་རྒྱས་པ་དང་། རྒྱ་བལ་སོགས་ནས་ཡུལ་གྱི་རིག་གནས་དང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་འདུ་པའི་ཆེད་དུ་བལ་བོའི་ཡུལ་ལྷ་གཅིག་ཁྲི་བཙུན་དང་། རྒྱ་ནག་ཡུལ་གྱི་ལྷ་གཅིག་ཀོང་ཇོ་གཉིས་འཇིག་རྟེན་མི་ཆོས་དང་བསྟུན་པའི་སྒོ་ནས་བཙུན་མོར་བཞེས་ཕྱིར་བློན་པོ་མགར་སོགས་ཕོ་ཉར་མངགས་ཤིང་སྔ་རྗེས་སུ་བལ་བཟའ་ཁྲི་བཙན་དང་རྒྱ་བཟའ་ཀོང་ཇོ་གཉིས་བོད་ཀྱི་བཙན་པོའི་བཙུན་མོ་དམ་པའི་ཁྲི་ལ་དབང་བསྐུར། བཙུན་མོ་གཉིས་ཀྱིས་རང་རང་ཡུལ་ནས་ཇོ་བོ་མི་བསྐྱོད་རྡོ་རྗེ་དང་ཇོ་བོ་ཤཱཀྱ་མུ་ནེ་གཙོ་བྱས་བཟོ་ཡི་རིག་བྱེད། སྨན་དཔྱད། རིན་པོ་ཆེའི་དངོས་པོ་ཟད་མི་ཤེས་པ་སོགས་རྫོངས་སྐྱེས་བསྣམས་ཡོང་པ་རེད། དེ་ལྟར་བལ་བོད་དང་རྒྱ་བོད་བར་ཡུན་རིང་མཛའ་མཐུན་པར་གྱུར་ཏེ་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དོན་སྙིང་གཏིང་ཟབ་མོ་ལྡན་ནོ།།
ལྔ། ལྷ་ས་གཙུག་ལག་ཁང་སོགས་བཞེངས་ནས་བོད་དུ་སངས་རྒྱས་བསྟན་པའི་སྲོལ་གཏད་པ།
བཙན་པོ་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོས་བོད་ཡོངས་གཅིག་གྱུར་གྱི་སྲིད་དབང་བཙུགས་པ་དང་། སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་དང་ཁྲིམས་སྲོལ་གཏན་འབེབས། དམག་དོན་གྱི་སྟོབས་ཤུགས་སྒྲིག་འཛུགས། བོད་ཡིག་གསར་བཅོས་སོགས་རླབས་ཆེ་བའི་མཛད་པ་རབས་དང་རིམ་པ་ཞིག་ཕྱག་ལེན་གནང་པའི་ཁྲོད། བོད་ཡུལ་འདི་ཡུན་རིང་བདེ་སྐྱིད་ཀྱི་དཔལ་ལ་འགོད་དགོས་ན་ད་དུང་དེ་ཙམ་གྱིས་མི་འདང་པར། མི་ལོ་སྟོང་ཕྲག་དུ་མའི་རིང་སིལ་བུར་གནས་པའི་བོད་ཀྱི་རུས་རྒྱུད་ཚོ་བ་རྣམས་གཅིག་འོག་གཅིག་མི་འདུ་བའི་བག་ཆགས་མེད་པར་བཏང་སྟེ་གཅིག་གྱུར་གྱི་བསམ་བློའི་ཀ་རྟེན་ཞིག་ངེས་པ་འཛུགས་དགོས་པར་དགོངས། དེ་ནས་ར་ས་གཙུག་ལག་ཁང་དང་ར་མོ་ཆེའི་གཙུག་ལག་ཁང་སོགས་བརྟེན་དང་རྟེན་པ་མང་པོ་བཞེངས་སོ།།
དྲུག ཆབ་སྲིད་མཐའ་བཞིར་བཀྱེད་ནས་བོད་ཀྱི་དཔལ་འབྱོར་གོང་སྤེལ་མཛད་པ། 
བོད་ཡོངས་གཅིག་གྱུར་དང་མངའ་ཁོངས་རྒྱ་ཆེར་བསྐྱེད་པའི་ཆ་རྐྱེན་འོག མཐའ་བཞིའི་རྒྱལ་ཁམས་རྣམས་དང་འབྲེལ་བ་རྒྱ་ཆེར་འཛུགས་པའི་ཐབས་ཤེས་ལ་བརྟེན་ནས་གཅིག་གྱུར་བྱུང་མ་ཐག་པའི་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད། རིག་གནས། དམག་དོན་ཙམ་དུ་མ་ཟད། ལྷག་པར་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་དཔལ་འབྱོར་སྲ་བརྟན་དང་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བའི་ཐད་ལའང་མཛད་རྗེས་རླབས་པོ་ཆེ་ཞིག་འཇོག་གནང་མཛད་ཡོད། སྐབས་དེའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་མཚན་སྙན་གྲགས་ད་ལྟའང་འཛམ་གླིང་དུ་གསལ་བ་ཞིག་བྱུང་བ་དེ་ལ་རྒྱུ་རྐྱེན་མང་པོ་ཡོད་ཀྱང་། གལ་ཆེ་བའི་ཉམས་མྱོང་ཞིག་ནི་ཡུལ་ཁམས་གཞན་དང་མི་རིགས་གཞན་གྱི་སྔོན་ཐོན་གྱི་ལེགས་ཆ་མཐའ་དག་སློབ་སྦྱོང་ངམ། བཅུད་ལེན་བྱས་ཏེ་རང་གི་མི་རིགས་དེ་སྟོབས་འབྱོར་དང་དཔལ་ཡོན་རབ་ཏུ་འབར་བ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་བར་མཛད་བར་མཛད་པ་དེ་ཡིན།
ཡོང་ཁུངས། བཙན་པོའི་རིག་གནས་འཕྲིན་སྟེགས། སྤྱིར་བཏང་དྲྭ་བདག་གིས་གྲོགས་གཞན་ལ་བརྒྱུད་གནང་བར་སྨོན་ཞེས་རེ་བསྐུལ་ལྟར་ཁོ་བོས་ལེགས་བཤད་ཁ་ཤས་ཤིག་ངེད་དྲྭ་ཚིགས་སུ་སྤེལ་བཞིན་ཡོད།
དཔྱད་གཏམ་སྤེལ་མཁན་ལ་གསལ་བརྡ།